Mianem wielolekowości określa się przyjmowanie przez chorego znacznej liczby leków każdego dnia. Przeważnie uważa się, że ten syndrom ma swoje pochodzenie w polipatologii, czyli wielochorobowości, jednak przyczyny jej występowania mogą być inne.
Wielolekowość pojmuje się najczęściej jako przyjmowanie codziennie co najmniej pięciu leków. W przypadku jej ciężkiej odmiany, chory przyjmuje do dziesięciu leków. Jak szacują lekarze, wielolekowość dotyczy co drugiej osoby starszej, natomiast ciężka wielolekowość – co dziesiątej. Warto pamiętać, że spożywanie zwiększonej ilości leków może być brane pod uwagę jako czynnik przyczyniający się do wielu niedomagań seniorów w sferze funkcjonalnej, na przykład zwiększonej liczby upadków.
Wielochorobowość a wielolekowość
Polipatologia to określenie na współwystępowanie ze sobą wielu chronicznych jednostek chorobotwórczych. Za przyczynę jej występowania u osób starszych uznaje się przede wszystkim zmiany wynikające z procesów starzenia się, ale również zaawansowania współczesnej medycyny oraz większej skuteczności leczenia poszczególnych chorób.
Warto jednak pamiętać, że współistnienie wielochorobowości i wielolekowości prowadzi do tak zwanej spirali chorób i terapii. Jest to błędne koło, w ramach którego powiększająca się liczba schorzeń wymusza leczenie się u coraz większej liczby lekarzy, a jednocześnie zwiększające się liczby leków powodują pojawienie się kolejnych dolegliwości, które należy leczyć. Ponadto nasilenie się wielolekowości powoduje zwiększenie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, czasem również bez względu na rodzaj stosowanych medykamentów. Co bardzo ważne, objawienie się takich niepożądanych objawów może u osób starszych mieć nietypową manifestację, inną niż w przypadku działania u osób młodszych. Wyleczenie ich wymaga zastosowania innych leków, co również nasila zjawisko wielolekowości.
Samoleczenie a wielolekowość
Wielolekowość może mieć swoje podłoże również w zjawisku samoleczenia, a więc przyjmowaniem leków, które można kupić samodzielnie w aptece bez recepty. Ich ogromną zaletą z punktu widzenia osoby samoleczącej się jest to, że można je nabyć bez potrzeby konsultacji z lekarzem lub farmaceutą i są one niekiedy dostępne w takich miejscach jak supermarkety, drogerie lub kioski. Ze względu na ich masową dostępność są one uznawane za specyfiki, które nie mają skutków ubocznych, co oczywiście nie jest prawdą.
Zwróć uwagę również na to!
W medycynie wskazuje się także na występowanie zjawiska polipragmazji. Jest to sytuacja, w której chory przyjmuje zbyt wiele leków, najczęściej w ramach samoleczenia. Taki stan oznacza pobieranie co najmniej jednego leku, co do którego nie ma przeciwskazań. Innymi słowy, dotyczy ona nadmiernego i niepotrzebnego przyjmowania medykamentów bez znajomości mechanizmów ich działania. Niekiedy polipragmazja wynika jednak z błędów lekarskich i jest związana z przepisaniem nadmiernej liczby leków bez wyraźnej potrzeby.
Artykuł został przygotowany przez Agencję Opiekunek Osób Starszych Professional Care 24