Jeszcze jakiś czas temu opieka nad osobami starszymi ograniczała się do rehabilitacji i oraz opieki typowo medycznej. Od kilku lat coraz większą popularnością i uznaniem cieszy się trzeci, bardzo ważny filar - terapia zajęciowa. Na czym polega i dlaczego jest tak istotny w procesie kompleksowego wsparcia seniorów?
Wsparcie na wszystkich płaszczyznach
Terapia zajęciowa to wszelkie formy aktywności fizycznej, psychicznej i intelektualnej. Jej celem jest pobudzenie, motywacja i przede wszystkim polepszenie samopoczucia osób starszych poprzez przybliżenie ich co codziennych czynności, pasji i hobby, które wykonywali przed procesem leczenia i rehabilitacji. Nowoczesne ośrodki lecznicze prowadzą tego typu zajęcia coraz bardziej poszerzając płaszczyznę tematyczną. Ma to ogromny wpływ na kondycję mentalną i motoryczną, która w połączeniu z odpowiednim leczeniem i rehabilitacją sprawia, iż osoba starsza szybciej dochodzi do zdrowia i sprawności.
Rodzaje terapii zajęciowych
Aktywizacja seniorów opiera się na kilku rodzajach terapii zajęciowej. Jedną z najbardziej popularnych jest ergoterapia. Polega ona na wykonywaniu prac związanych z czynnościami życia codziennego. Mogą być to prace porządkowe, przyrządzanie posiłków czy chociażby konserwacja mebli. Poczucie wykonywania czynności potrzebnych, niebędących jedynie rozrywką daje seniorom odczucie bycia potrzebnym. Dodatkowo pobudza sprawność motoryczną i intelektualną, zwiększa zakres i koordynację ruchów oraz siłę mięśni. Ważne jest, aby przed doborem rodzaju pracy, dostosować ją do danej osoby, jej charakteru i przede wszystkim możliwości. Bardzo popularną formą zajęć jest tzw. samoobsługa, czyli wszelkie czynności maksymalizujące samowystarczalność osobistą, która dla osób z ograniczonymi możliwościami jest bardzo istotna.
Wiele osób starszych cierpi na zaburzenia ruchowe i emocjonalne. Tacy ludzie najczęściej wycofują się z jakichkolwiek aktywności i życia towarzyskiego, zamykają się. W tym przypadku dużą popularnością cieszy się socjoterapia. Jej głównym celem jest niedopuszczenie do wycofywania się z życia, izolowania się od innych. Zajęcia opierają się na grach i zabawach z innymi uczestnikami o podobnych problemach. Ten rodzaj aktywności rozwija umiejętności komunikacyjne i interpersonalne oraz redukuje stres. W tego rodzaju zajęciach należy kierować się przede wszystkim empatią i wyczuciem. Należy również mieć na uwadze, że takie osoby mogą mieć problemy z utrzymaniem higieny osobistej oraz sprawnością swoich narządów fizjologicznych. Te osoby często zdają sobie z tego sprawę, a świadomość niemożności panowania nad własnym ciałem jest dla nich upokarzająca. Stąd też potrzeba cierpliwość, wyrozumiałości i tzw. podejście normalnościowego. Jedną z najczęściej stosowanych form socjoterapii są:- ludoterapia - wspólne gry i zabawy. - terapia ruchu- treningi komunikacji interpersonalnej.
Artreterapia - na czym polega?
Głównym założeniem arteterapii jest dochodzenie do sprawności i rehabilitacja poprzez obcowanie ze sztuką, jak również samo jej tworzenie. Ma to szereg dobroczynnych właściwości:- poprawia koordynację ruchową i manualną,- pozwalają wyzwolić swoje emocje i zredukować stres, odprężyć się,- tworzenie własnych rysunków czy rękodzieł pozwala zwiększyć poczucie własnej wartości,Najbardziej popularnymi technikami artreterapii jest malarstwo, rysunek, dekoratorstwo, zdobnictwo czy rzeźbiarstwo. Wiele takich prac wystawianych jest później na portalach społecznościowych w celu ich licytacji na cele charytatywne. Często tworzone są stroiki, ozdoby i kartki świąteczne.
Osoby starsze chcą być potrzebne. Często pomimo ubytków i niepełnosprawności fizycznych, są oni w pełni świadomi i sprawni intelektualnie. Stąd też potrzeba czucia się przydatnym. Jedną z nowych, jednak zyskujących coraz większą popularność jest adopcja zwierząt czyli tzw. dogoterapia. Kontakt i opieka nad psem pozwala na poprawienie sprawności sensorycznej i poznawczej. Ponadto przebywanie z wdzięcznym zwierzęciem poprawia nastrój i sprawia, że osoba starsza czuje się potrzebna, niezbędna. Jeżeli możliwości psycho-ruchowe seniora pozwalają na stałą adopcję czworonoga, to jest to jak najbardziej wskazane. Opieka nad zwierzęciem w stymulujący sposób działa na poczucie własnej wartości i wypełnia czas, daje poczucie obowiązku, które jest potrzebne. U osób, które nie mogą na stałe zaopiekować się zwierzęciem organizuje się cykliczne zajęcia, które również bardzo dobrze wpływają na samopoczucie.
Biorąc pod uwagę zwierzęta, można również tematycznie zahaczyć o silvoterapię, czyli rodzaj rehabilitacji polegającej na bezpośrednim kontakcie z przyrodą. Mogą być to spacery po lesie, organizacja ogródka, sadzenie kwiatów czy zbieranie owców. Kontakt z naturą jest jedną z najbardziej wyciszających i odprężających form terapii.
Przełamywanie barier, wspólna integracja i bycie potrzebnym - to trzy filary, które determinują powodzenie terapii i szybszy powrót do sprawności, a jeżeli jest to niemożliwe to lepszą akceptację swoich ograniczeń.
Artykuł został przygotowany przez Agencję Opiekunek Osób Starszych Avanti Medic