Choć problem nietrzymania moczu może pojawić się w każdym wieku, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, stanowi dość kłopotliwe schorzenie dla osób starszych. Nie jest to naturalna kolej rzeczy – nic więc dziwnego, że dla wielu podopiecznych to temat wstydliwy.
Skąd pojawia się problem?
Nietrzymanie moczu dość często powodują przechodzące infekcje układu moczowego, kamica pęcherza moczowego, a także osłabienie cewki czy obniżenie pęcherza. Czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się problemu są również otyłość, przebyte porody, operacje ginekologiczne i urologiczne, a także stosowanie niektórych leków.
Istota schorzenia
Główną przyczyną nietrzymania moczu jest utrata elastyczności mieśni – stają się zwiotczałe i mniej sprawne, co odpowiada za nieszczelne zamknięcie ujścia pęcherza. Nic więc dziwnego, że mocz wycieka bez zgody danej osoby. Warto wiedzieć, że to problem nie tylko zdrowotny, lecz także społeczny. Wiele osób borykających się z nim, z obawy przed kompromitacją, wycofuje się z życia towarzyskiego oraz rezygnuje z kontaktów z innymi. Pamiętajmy również, że pojawienie się schorzenia u osób starszych jest jednym z wielu schorzeń uznawanych za zespół geriatryczny. Nieprawidłowe oddawanie moczu może wynikać zarówno z wieku, ograniczonej sprawności, jak i zaburzeń poznawczych.
Rodzaje nietrzymania moczu
Schorzenie może przybierać różną postać. Jedną z nich jest wysiłkowe nietrzymanie moczu pojawiające się, jak sama nazwa wskazuje, podczas wysiłku fizycznego, ale też czynności, takich jak kaszel, kichanie czy podnoszenie ciężkich przedmiotów. W zależności od zaawansowania schorzenia osoba starsza może zgubić kilka kropel, jak również większą ilość moczu. Drugim rodzajem schorzenia jest naglące nietrzymanie moczu, które wynika z nadwrażliwości pęcherza. Osoby posiadające nadwrażliwy pęcherz muszą go opróżniać w momencie zgromadzenia się nawet niewielkich ilości moczu. Za taką sytuację odpowiadają głównie infekcje przewodu moczowego oraz choroby, takie jak alzheimer, parkinson czy stwardnienie rozsiane. Ostatnim rodzajem schorzenia jest nietrzymanie moczu z przepełnienia, charakteryzujące się utratą moczu w momencie przepełnienia pęcherza przy jednoczesnym znacznym rozciągnięciu ścian.
Jak wykryć problem?
Aby potwierdzić problem nietrzymania moczu u osoby starszej, należy wykonać USG jamy brzusznej, badanie moczu, a także ocenę zalegania moczu w pęcherzu tuż po jego opróżnieniu. W zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta, konieczne może okazać się wykonanie badania urodynamicznego, które pozwala dokładnie określić jakość funkcjonowania dróg moczowych.
Jak pomóc osobom borykającym się z problemem?
Osoby borykające się z problemem nietrzymania moczu powinny mieć zapewnioną odpowiednią opiekę. W zależności od poziomu zaawansowania choroby, zaleca się wykonywanie treningów pęcherza. Trening ten może polegać na oddawaniu moczu w określonych godzinach. Pamiętajmy jednak, by każdego kolejnego dnia przerwy między wizytami w toalecie były dłuższe. Wbrew pozorom tak proste ćwiczenie wykonywane regularnie może znacznie poprawić stan dróg moczowych osoby starszej. Warto również pamiętać, by opiekun pilnował godzin korzystania z toalety, pytając o odczucia parcia na pęcherz. Mimo problemu nietrzymania moczu u osób starszych, należy dbać o odpowiednią ilość wypijanych płynów i maksymalne zredukowanie bądź wyeliminowanie kawy.
Zadbaj o odpowiednią pielęgnację
Najważniejsze jest kompleksowe podejście opiekuna do pielęgnacji osoby starszej. Tylko tak można poradzić sobie ze wszelkimi ograniczeniami związanymi ze schorzeniem. Pierwszym krokiem powinien być dobór odpowiednich produktów. Obecnie rynek kosmetyczny proponuje szeroki wybór kosmetyków do pielęgnacji, oczyszczania i nawilżania, które umożliwiają utrzymanie skóry we właściwym stanie. Ważny jest również odpowiedni dobór produktów chłonnych, które należy dopasować do potrzeb podopiecznego. Dostępne są produkty dla osób zarówno aktywnych, chodzących, jak i leżących, ze średnim oraz zaawansowanym nietrzymaniem moczu. Można także skorzystać ze specjalistycznych produktów pozwalających podopiecznym na prowadzenie normalnego życia społecznego. Pamiętajmy, że poza odpowiednią pielęgnacją i stosowanymi produktami, istotną rolę odgrywa dieta. Ważne, by osoby borykające się z problemem spożywały odpowiednią ilość płynów, jednak 2 godziny przed udaniem się na spoczynek całkowicie z nich zrezygnowały. Powinny też całkowicie opróżnić pęcherz po nocnym wypoczynku, a także zdrowo się odżywiać i codziennie ćwiczyć. Ważną rolę odgrywa również dopasowanie przestrzeni do sytuacji podopiecznego. Mamy tutaj na myśli zorganizowanie osobom starszym łatwego dostępu do toalety oraz dopasowanie jej do stopnia niepełnosprawności. Nie można też zapominać o wygodnym ubraniu, które osoba starsza zdejmie bez problemu.
Artykuł został przygotowany przez Agencję Opiekunek Osób Starszych Avanti Medic