Zachowanie odpowiedniego poziomu higieny w trakcie pielęgnacji ludzi przewlekle chorych pozostających w łóżku jest istotna z punktu widzenia zdrowotnego, ale również samopoczucia osoby wymagającej opieki. W tym artykule opiszemy procedury zachowania higieny zębów lub protezy zębowej, a także opiszemy etapy mycia całego ciała.
W momencie, kiedy nie istnieje możliwość umycia podopiecznego w wannie, opiekun osoby starszej unieruchomionej, powinien zdecydować się na obmycie ciała seniora przebywającego w łóżku. To samo tyczy się higieny zębów lub protezy zębowej. Wszystkie te czynności powinny być wykonywane w odpowiedniej kolejności.
Mycie zębów oraz higiena protezy zębowej
Celami właściwej pielęgnacji w zakresie jamy ustnej powinno być przede wszystkim usunięcie resztek pokarmów i zapobieganie przykremu zapachowi, leczenie chorób jamy ustnej i warg, zapobieganie uszkodzeniom zębów i pojawieniu się chorób jamy ustnej, a także pobudzenie wytwarzania śliny.
Jamę ustną należy myć po każdym posiłku, ale nie mniej niż 3 razy dziennie, a także po każdorazowym podaniu pokarmu przez sondę. Do wykonania toalety przydadzą się: szczoteczka, pasta, kubek, jałowe gaziki lub szpatułki, roztwory do płukania jamy ustnej (na przykład herbaty z rumianku, szałwii itp.), ręcznik, rękawiczki gumowe, maść do natłuszczania warg. W przypadku protezy zębowej dobrze mieć przy sobie środki myjące i dezynfekujące oraz takie, które ułatwiają jej utrzymanie w jamie ustnej.
Do wykonania zabiegu trzeba usadzić podopiecznego w pozycji półwysokiej lub wysokiej. Założyć rękawiczki, a pod brodą podopiecznego umieścić ręcznik. Początkowo należy czyścić zewnętrzną stronę zębów, potem powierzchnię żującą, a na koniec część wewnętrzną, dziąsła i język. Czyszczenie powinno być delikatne i ostrożne, aby nie pojawił się odruch wymiotny. W tym momencie warto przyjrzeć się temu, jak wygląda jama ustna, czy przypadkiem nie pojawiły się jakieś niepokojące zmiany. Po umyciu, trzeba pomóc podopiecznemu wypłukać usta, osuszyć twarz i, o ile zachodzi taka potrzeba, natłuścić wargi przeznaczonym do tego preparatem.
Jeśli jest taka możliwość, pielęgnację protezy zębowej można powierzyć osobie, nad którą sprawujemy opiekę. Jednak w przypadku ludzi ciężko chorych lepiej, żeby zrobił to opiekun. Kolejność czynności jest następująca: najpierw myje się protezę pod bieżącą wodą, szczotkuje i dokładnie płucze. Do tego celu można użyć także gotowych środków. Następnie trzeba wyczyścić te zęby, które jeszcze znajdują się w jamie ustnej i założyć protezę. W przypadku, kiedy w ustach pojawiają się zmiany chorobowe, noszenie jej jest niedozwolone. Jeśli jest to wymagane, przed włożeniem protezy trzeba posmarować ją specjalnym klejem.
Warto pamiętać, że osoby ze zmianami chorobowymi w jamie ustnej powinny podlegać specjalnej diecie, na przykład przyjmować jedynie potrawy płynne lub półpłynne, podawane w mniejszych ilościach lub letnie. Nieprawidłowe zabiegi higieniczne mogą doprowadzić do złamania zęba lub pojawienia się niepożądanych zmian w ustach.
Mycie ciała
Codzienne pielęgnowanie to element, który ma zapewnić odpowiedni stan skóry podopiecznego. Chroni przed nadmiernym jej wysuszeniem i zapobiega powstawaniu podrażnień. Mimo iż istnieje wiele rodzajów skór, trzeba przestrzegać podstawowych zaleceń co do pielęgnacji i stosować przeznaczone do tego celu preparaty. Właściwe środki zapobiegną pojawianiu się podrażnień, a co za tym idzie, pomogą nie dopuścić do powstania odleżyn.
Na toaletę górnej części ciała składają się następujące działania. Najpierw trzeba umyć okolice oczu w kierunku od zewnętrznego do wewnętrznego kącika, później twarz, uszy oraz szyję. W takiej samej kolejności osusza się te części ciała. Następnie ręce. Ręcznik trzeba podłożyć pod tę rękę, która znajduje się dalej od osoby wykonującej czynności higieniczne. Teraz trzeba dokładnie umyć dłoń, całą kończynę ku górze wraz z pachą. Osuszyć dokładnie w tej kolejności i przejść do ręki, która znajduje się bliżej. Kolej na klatkę piersiową oraz brzuch – trzeba dokładnie osuszyć skórę pod piersiami u kobiet i pod fałdami skórnymi. O ile istnieje możliwość posadzenia podopiecznego, w tej pozycji można obmyć jego plecy. Jeśli opiekujesz się osobą leżącą – przewróć ją na plecy, a łóżko zabezpiecz ręcznikiem i dopiero wtedy zacznij mycie. Po zakończonych czynnościach należy położyć pacjenta na plecach i przykryć.
Pielęgnacja dolnej części ciała skupia się głównie na nogach. Jeśli będzie wykonywana zaraz po myciu górnej części ciała, można najpierw zmienić miskę z wodą, a także przygotować kolejny ręcznik. Zaleca się, aby przygotować drugą miednicę z wodą, ponieważ takie działanie sprawia, że sam proces mycia jest sprawniejszy i bardziej komfortowy i dla podopiecznego, i opiekuna. Ale można też po prostu wymienić wodę w tej dotychczas używanej. Kończyny dolne myje się w kierunku od stóp ku górze, do pachwin i pośladków.
Artykuł został przygotowany przez Agencję Opiekunek Osób Starszych Avanti Medic