Pomimo wprowadzenia wielu kar dla osób świadczących pracę bez stosownej umowy, spora część z nich nadal decyduje się właśnie na takie rozwiązanie. Wyjeżdżają za granicę bez wsparcia i pomocy żadnej z dostępnych na rynku agencji pracy. Z czego wynika ten fakt? Być może część z nich nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia jakie czyha na nich za granicami kraju. Być może mają nadzieję na lepsze warunki zatrudnienia. Czy rzeczywiście tak jest? I dlaczego nie warto decydować się na pracę na czarno? Na te i wiele innych pytań, odpowiadamy w artykule poniżej.
Konsekwencje pracy na czarno
Na samym wstępie należy zaznaczyć, że praca na czarno jest przestępstwem. Zarówno przez polskie, jak i np. niemieckie prawo jest zagrożona karą grzywny. Urzędnicy traktują to rozwiązanie jako chęć uniknięcia obowiązku płacenia podatków, ale też składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz emerytalne. Wielu pracodawców uznaje niestety, że zatrudnienie opiekunów na takich warunkach jest idealnym sposobem na zminimalizowanie kosztów, ale też zaoferowanie im korzystniejszych warunków.
Niestety, pracodawcy nie zaznaczają, jakie konsekwencje grożą osobom, którym zostanie udowodnione popełnienie omawianego czynu. Należy pamiętać, że są to nie tylko konsekwencje finansowe, ale też w ekstremalnych sytuacjach mogą oni zostać pozbawieni wolności. W Polsce kara ta może wynieść nawet 5000 zł, a w Niemczech 5000 EURO, bądź też pięć lat pozbawienia wolności. Czy dla takich konsekwencji warto ryzykować?
Praca na czarno – co dokładnie oznacza?
Pracę na czarno można łatwo zdefiniować. Jest to sytuacja, w której:
- pracodawca zatrudnia opiekuna osoby starszej bez zawarcia pisemnej umowy, bądź też pracownik nie mając umowy jest bezpośrednio zatrudniony u podopiecznego czy też w agencji pracy,
- pracodawca nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia społecznego – niestety, zweryfikowanie tych informacji w dużej mierze spoczywa na pracowniku. Powinien on we własnym zakresie sprawdzić w urzędzie, czy jego składki są odprowadzane, a jeśli tak, czy są zgodne z zawartą umową,
- pracownik pracujący za granicą nie uzyskał odpowiedniego dokumentu uprawniającego go do podjęcia zatrudnienia poza granicami kraju, np. w przypadku Niemiec jest to druk E-101. Decydując się na znalezienie pracy z pomocą agencji zatrudnienia nie należy się tego obawiać – dbają oni o to, aby każdy opiekun otrzymał taki druk.
Czy pracownik musi zgadzać się na pracę na czarno?
Każda osoba pracująca na czarno bez jej zgody, może zgłosić wystąpienie takiej sytuacji w odpowiednim urzędzie – w Polsce jest to Państwowa Inspekcja Pracy. Pamiętajmy, że jest to możliwe w sytuacji, gdy pracodawca nie wywiązuje się z warunków podpisanej umowy – wówczas należy zgłosić wystąpienie nadużycia. Efektem zgłoszenia jest najczęściej wystąpienie do sądu z wnioskiem o ustalenie sytuacji, bądź też przeprowadzenie kontroli. Należy pamiętać, że również za granicami kraju jest możliwe zgłoszenie omawianego faktu. Wówczas należy udać się do urzędu, który jest polskim odpowiednikiem urzędu pracy, bądź też tego, który pełni funkcję urzędu celnego.
Dlaczego nie warto pracować na czarno?
Osoby zatrudnione nielegalnie tracą bardzo dużo. Największą stratą mogą być dla nich konsekwencje związane z wykryciem świadczenia usług bez zawartej umowy. Są to konsekwencje finansowe, ale też związane z dalszą pracą – najczęściej pracownik ten jest wydalany z kraju, ma też zakaz późniejszego zatrudnienia na jego terenie.
Warto również pamiętać, że osoba pracująca na czarno nie jest objęta ubezpieczeniem, gdyż nie są odprowadzane na jej konto ubezpieczeniowe żadne składki. Oznacza to, że nie ma zabezpieczeń socjalnych, ale też zdrowotnych na wypadek wystąpienia różnych trudnych sytuacji życiowych. W przypadku konieczności leczenia, czy to domowego czy też szpitalnego – każde świadczenie musi opłacać bezpośrednio ze swoich zarobków. Osoba ta nie może również korzystać z ubezpieczeń chorobowych w przypadku wystąpienia trwałych uszczerbków na zdrowiu, uniemożliwiających jej kontynuowania zatrudnienia. Co więcej, brak odprowadzania składek dotyczy również tych emerytalnych. Oznacza to, że okres pracy nie jest wliczany do ogólnych lat pracy, na podstawie których wyliczana jest wartość świadczenia emerytalnego.
Wiele osób zatrudnionych na czarno, jako problem wskazuje również trudność z uzyskaniem urlopu. Otóż chęć jego przyznania jest zależna od pracodawcy – w żaden sposób nie jest regulowana przepisami prawa. Często dni wolne pomniejszają również wartość wynagrodzenia miesięcznego, co nie występuje w momencie zatrudnienia legalnego.
Podsumowując – praca na czarno może i w niektórych sytuacjach przynosi korzyści, aczkolwiek najczęściej do czasu. W ostatecznym rachunku wychodzi, że nie jest to nic dobrego. Wystarczy jedna przykra niespodzianka, by marzenia o spokojnej pracy i wysokich zarobkach prysły niczym bańka mydlana. Chcąc zapobiec takim sytuacjom warto korzystać z pomocy profesjonalnych, znanych i sprawdzonych agencji zatrudnienia pracy, proponujących legalne zatrudnienie.
Artykuł został przygotowany przez Agencję Opiekunek Osób Starszych Avanti Medic